YÖRESEL DESTANLAR

DESTANLAR HAIRLANIYOR İŞTE BİR İKİ ÖRNEK....
ÇAMBAŞI DESTANI YAZAN ALİ AYDIN
HINZIRI DESTANI YAZAN İLYAS AYYILDIZ
MOLLA HAKKI DESTANI








******************************





ÇAMBAŞI DESTANI


1-Bölge kara pahar

Memleketin heryanını susuzluk ve kuraklık sarar
Çambaşım iyiki senin akpahar karapaharın var
Akpahar karapahar birleşir suları ırmak gibi akar
Sarp kayalıktır karapaharın geçiş boğazı
Eski tarıhlerde imkanlar yok denecek kadar azdı
Yol yapmak için bu kayaları kimler nasıl kazdı
Buradan su sesiyle inilir bülbül taşına
Bülbüller çamurdan yuva yapmış taşın kaşına
Buradan güzel bakılır yaylanın boğazının başına
Güzel resim yapılır buraların düz oyma taşına
Bakalım başka neler varmış gidelim suyun akışına
Karsun ömerin değirmeni çıkar karşına
Yıllarca üğütmüş unu insanın ekmeğine aşına
Bakınca buradan arduçluğun yokuşuna
Savaş sebep olmuş insanlığın maaf oluşuna
Eskiden savaş olmuş kan akmış toprağına taşına
Ermeniler yaşlı çocuk demez çullanırmış başına
Rus askeri izin vemiş çocuklu gelinin kaçışına
Allah böyle zülümler vemesin kimsenin başına
Tarihimizi unutmayalım hatırlayalım allah aşkına
Biz yine dönelim karapahar güzergahına
Karapahar yanık çayırlarında eğrı büğrü yol alır
Büyük köprü başına gelince iki kola ayrılır
Göbekli ve yazıyı sulayıp işlevi son bulur
Unutmayalım çambaşı içme suyunu da burdan alır

2.Bölge kabaktepe

Kabaktepe köyün en yüksek dağı
Ziyaret çalısında renkli bezler bağlı
Edrafı çevrili tam bir orman ağı
Aşağıdaki araziler buraya bağlı
Kurban paharı düşmanın son durağı
Soyulcak düşman sardı burayı köşe buçak
Kimse görmezi düşman burayı bilmezdi
Kürt mezerleri düşmanı burada ezmişlerdi
Kamuşlu göze hasan çavuşun sıklığı
Bir görsen bölme çamlardaki bu şıklığ
Dursunun yaması yaluk kavağı
Çıkta bak görürsün sivrinin kayalığı
Düz ve çok güzeldir büyük çayır
İç çeşmesinden buzgibi suyu ağır ağır
Çık mazu taşına avazın olduğu kadar bağır
Sorhumlu dere çipillide ayılar uyanır
Küçük çayır burayı gören bayılır
Hazır mangaı yakarsın çayır çayır
Mescit yapılarak işlenmiş güzel hayır
Geç kalma kendine piknik yeri ayır

3.Bölge atizi

At izi adını taştaki at izlerinden alıyordu
Yıllardır o izler silinmedi öylece kalıyordu
Eskiden o güzergah atlı kervan yoluydu
Gümüş haneyi Erzincan’a bağlıyordu
Bu güzergahın adı atlı kervan yoluydu
Kervan kıranı dondurucu ayaz oluyordu
Atlı kervanlar hep orda donuyordu
Kervan kıranı adını bundan alıyordu
Direk taş çatak karaca arası oluyordu
Birileri nedense hep yığın taşı soyuyordu
Naletleme koveri yığın taş alanı
Bacı kardeş zina etmiş nerde hanı
Bu sadece gömü yapanın yalanı
Ne yazıkki burası oldu hazine talanı
Direk taş sadece güzel bir anı
Ne kadarda insana benziyor her yanı
İnsanmış taş olmuş bilinmez kimin yalanı
Oralarda varmış kömür madeni alanı
İsmail,ömer durmaz eşerlerdi bir zamanı
Ne yazıkki yanlarına kar kalan zahmetli bir anı

4.Bölge kirişlik çal

Kirişlik çal en büyük kayalık alanı
İçinde barındırır yırtıcı kuş ve yaban hayvanı
Baharın gelir mantar ve kiriş toplama zamanı
Bu tür zenginlikler ile yakalamış unvanı
Kiriş yedin mi sen hiç bilir misin lezzetini tadını
Eskiden buralarda ayı boğmuş kiriş toplayan kadını
Kirişlik çal yüksek uçurumuyla korkunç bir yar
Oyuklarında kartal yuvası eteklerinde mağaralar
Buranın öyküsünü kara kartallar yazarlar
Yüksek kayalıklardan kara kartal süzülür
Erikliğin bayırda kaçamaz tavşan büzülür
Tavşanın yavruları annelerine ağlar çok üzülür
Kartalın yavruları karnını doyurmak için sıraya dizilir

5.Bölge yayla

Yaylaya göç başlar boğaza gelince yavaşlar
Sığırı salarsın yaylanın düze su içe yayıla
Yüksektir otu bir iki gün bulamasın sağıla
Hiç gerek yok niçin koyacaksın ahıra
Bak davar geliyor çan çalıp bağıra bağıra
Yaylası çimeni suyu geçilmez göç etme huyu
Kazan gölleri hop çukurları yaylanın uzantıları
Mertekli, şüverek ve korpahar arka komşuları
Mal davar yayladan ininceye kadar doyasıya yayılır
Çam başı yaylası güzeldir görenler bayılır
İnin altındaki suyun taşların arasından çıkışı
Gören hayran kalır der ya bu hayret bişi
Yayladan köye köyden yaylaya gidip gelişi
Dışardan gelenlerin ziyaret edişi adet olmuş gibi bişi
Şimdi başlar izzeti ikram misafir için olunur pervan
Hele gel otur yoldan geldin iç soğuk bir ayran
Ellerine sağlık benim becerikli güzel ablam

6.bölge vank

Vank vadilerin vaz geçilmez yanı
Gezip görenlerin yanına kalır bir anı
Sağında solunda cayır çimen ve bağları
Ortasında toplanır derelerin su yatakları
Güneyinde uzanır güney yamaçları
Çobanlar orayı sever vardır bir amaçları
Geçüt ağzında çam ağaç tomrukları
Korukçular oradan hiç ayrılamaz
Vardır çok büyük sorumlukları
Seatın taş davara derler küçük baş
Kara kayada yüksek güzel bir taş
Davar uzaklaştı hadi sana marş marş
Çatal dere, navruz dere, büyük dere,
Sorhumlu dere,nere gidiyorsun nere
Aluşlu sekü,bu gördüklerin neki
Çukur çayır, sağı solu güzel bayır
Çokekliyin sudan, içde uyuma ayıl

7.Bölge çekiçliyin kale

Çekiçliğin kale sanki bir savaş alanı
Rus savaşında olmuş bura ermeni talanı
Kim bilir nasıl sarmıştır caniler her yanı
Eskiden beri silinmemiş savaş kalıntıları
Kalenin etrafında dizilir sıra sıra dağlar
Ara sıra buraları sis duman bulutları kaplar
Çekiçliğin kaleye karıncalı dan çıkılır yayan
Gezip göreceksin yorulma biraz daha dayan
Şaşırma bak gördüklerimiz ayan beyan
Atalarımız öyle anlatır olur mu hiç yalan
Savaş anıtıdır burası atalarımızdan bize kalan

8.Bölge kuş yuvasi

Dere tarla sıraca arası kuş yuvası
Yonpalut da kınalı keklik sürüsü
Avlanırsın illaki önüne düşer birisi
Buradan kuşburnu ya gecelim en iyisi
Bir senesi kuuuş buuur nuuu yuuu kuş yedi
Koca Salih kekemendi bunu böyle dedi
Kuşburnu tepesinde yel değirmeni taşı
Eski tarihlerde oralarda varmış bir çarşı
Bu gün duruyor yıkılmış harabelerin taşı
Kızlar sini hemen çarşının yanı başı
Kızlar sini deresinin varmış güzel akışı
Oğlanların kızlara rahat vermez bakışı
Kızların ise utanıp nazlı kaçıp saklanışı
Ondan kalmış buranın kızlar sini adı

9. Eski yayla

Eski yayla eskiden beri olurdu köyün derdi
Çerşembük den doğru oraya giderlerdi
Gerdiyasarlılar oralar hep bizim derlerdi
Jandarma ile gelir göç edemez geri giderlerdi
Yıllardan beri mahkemesi bitmeyi verdi
Gerdiyasarlılar kazanacağız diye inat ederlerdi
Bu güne kadar iki köyü de meşgul ediverdi
Eski yayla isim deyişti oldu büyük düz
Gerdiyasarlılar hala diyor ora için ölürüz biz

10.Bölge berlik

Berlik de her sabah mal davar toplanır
Yatak yerinden büyük düze doğru yol alır
Soğanlı sırta gelince sağa sola dağılır
Dikkat et küçük korukta kurt bol olur
Solunda iğdekolu buralar güzellik dolu
Yolun seni çeker su akıtan çama doğru
Çamdan şıpır şıpır sular damliyor
Hayret olmaz dersin sanki çam ağliyor
Çamı çocuklar yakmışlar çam kuruyor
Sahip çıkmazsan deyerler hep kayboluyor
Buradan göyçoluk kalesi de göriniyor
Burası delik deşik kalesiyle göyçoluk
Göyçoluk kalesine dolardı çoluk çocuk
Kösürelikte bulunur kösüre taşı
Kurudere kale deresinin yanı başı
Şehitlikte üzülürsün akar ğöz yaşı
Seyran kayası ayduç çalına karşı
Ot biçmeye gittikleri yer arşuğun geven
Gevenlerin içine sararlarmiş beni küçükken
Kundaktan nasıl düşüp kayblmuşum bilmem
Annen anlatırdı bu anıyı hiç unutmam

11. Bölge yazı

Köyün sulak arazisi yazı derler ovaya
Köylü bağ bostan yapar buraya
İçinde sular akar hep boylu boyuna
Söğüt ağaçları dizilir dere boyunca
Toprağı verimlidir güç verir tohumuna
Çok kez gelirsin köstebek in oyununa
Yuvasına taşır tarla tump boyunca
Zıkkım lanıpta köstebek boğula
Tuzlu gözenin suyu karışır dere suyuna
Yılardır şifa olmuştur insanın çoğuna
Ne demeli köyün vurdum duymaz huyuna
Dibekli değirmeni de sakın unutma

12. Bölge erzürüm merekleri ve çambaşı

Erzürüm merekleri köyün üst başı
Alıharmanı kapanardı onun yandaşı
Sümbüllü tepe ziyareti diktir yokuşu
Eğri tarla kireçli küçük ve büyük köprü başı
Yılanlarıyla şifalı dır yılanlı taşı
Bide kınalı taş hemen yanında çayır başı
Bilal dayı hep bilerdi değirmem taşı
Çok hoşumuza giderdi kömbenin yapılışı
Bekir dayı köyün marangoz başı
Eşir dayının çobanlıkla ün yapışı
Akıllardan hiç çıkmıyor gıbının yakarışı
Kardıyan yaşarın anos edip bağrışı
Şeker dayının ben şekerim şeker benim deyişi
Davulcu salihin koşkoş la nam yapışı
Meşurdur irbahamın kırklıkla tıraşı
Caferin eşeyinden vaz gecmeyişi
Ak kuş kara kuş sabahtan sabah oluşu
Cefayir salihin eşı bunlar çok komik bişi
Unutulmadı kanlı şükrünün torununa ağlayışı
Dillere destan şerif memmedin kemlerle bağ bağlayışı
Meşurdur öküz arabanın kayışı molla kakının arayışı
Çambaşı ihtiyar eyeti sanal alemde dünayı dolaştı
Çambaşının unutulmaz insan akışı
Biz hatırlattık sadece bir kac örnek başı
Köyde kalanlar hep ihtiyar yaşlı
Eski ismi hınzırı yeni ismi çam başı
İşte budur çambaşı köyünün anlatılışı

Çambaşı der ben dikenli bir vatanım
İnsanımı görmezsem kahrımdan batarım

Yorumlar